Günümüzde fast food yemek kültürünün baş aktörü hamburgerdir. Bu yiyecek pek çok kültürde olmamasına karşın hemen hemen her toplumun içine ve kültürüne dahil olmuştur. Peki, hamburger kelimesi nasıl ortaya çıkmıştır, özel bir anlamı var mıdır?
İnsanlar hamburger kelimesindeki “ham” sözcüğüne aldanarak bu yiyeceğin domuz eti ile ilişkili olduğunu sanabilirler. Çünkü ham, İngilizce’de “domuz bacağının üst kısmından alınarak tuzlanan ve kurutulan et” anlamına gelir. Hatta pek çok Avrupa ülkesinde ve Amerika’da da “ham” kelimesini restoran, market ve kafelerde görmek mümkündür. Ancak hamburgerdeki ham kısmı, domuzla ilgili değildir.
Hamburgerin Tarihi
Belki biraz tuhaf gelecek ancak, hamburgerin tarihi aslında Orta Asya Türklerine dayanır. Tatar Türklerinin bulduğu bu yiyecek türü, daha çok konar göçer ve savaşçı bir toplum olma özelliğinden ileri gelir. Tatar birliklerindeki atlıların çiğ et yeme alışkanlığı, yanlarında et taşımak isterken atın eğerinin altına et sıkıştırılması ve en nihayetinde de özellikle uzun seferlerde söz konusu çiğ etlerin atın hareketleri sayesinde pişmesi gibi durumlar, yemek kültürünü de etkilemiştir. Atın eğerindeki çiğ etin kendi kendine biraz pişmesi ile etin çiğnenmesinin kolay hale gelmesini keşfeden Tatar Türkleri, zaman içinde etin yanına tuz, biber ya da soğan da koyarak yemek kültürlerini geliştirmiştirler. En nihayetinde ise bugün de “Tatar Bifteği” olarak bilinen yemek ortaya çıkmıştır.
Hamburgerin Almanya’ya Gelmesi
Almanya’da yaşayan bir tüccarın, Orta Asya’ya ticari faaliyetler için gitmesi ve akabinde de Tatar Bifteği’ni görüp bu yemeği Almanya’ya getirmesi hamburgerin yaygınlaşmasını sağlamıştır. 19. yüzyılda yaşanan bu durum, tüccarın Hamburglu olması ile oldukça tuhaf bir yere gelmiştir. Söz konusu eti biraz daha kızartıp servis eden ve “Hamburg’a ait” ya da “Hamburg’un” anlamına geldiğini belirtmek için “Hamburger” ismini bu yemek türüne koyan tüccar, en nihayetinde bugün bilinen hamburger ismini de oluşturmuştur.
Hamburger kısa zamanda tüm dünyaya yayılmıştır. İlk olarak 19. yüzyılda fizikçi ve aynı zamanda da yemek geliştirme uzmanı olan Dr. J. H. Salisbury tarafından hamburgerin Almanya’dan İngiltere’ye götürüldüğü bilinmektedir. Salisbury zaten günde 3 defa sıcak su ile yıkanarak temizlenen biftek yenilmesini sağlık açısından faydalı bulmakta iken, hamburger sayesinde bu tüketimin de kolaylaştığını fark etmiştir. Sıcak su ile yıkanmış biftekten yapılan bu tarz yemeklere İngiltere genelinde “Salisbury Bifteği” adı da verilmektedir. Ancak günümüz hamburgerleri, pek de bu yol ile hazırlanmamaktadır.
Aynı yüzyılın sonlarına doğru ise Alman göçmenlerinin Amerika’ya intikal etmesi ve burada söz konusu hamburger etlerini yemeleri Amerika genelinde hamburgerin yaygınlaşmasını sağlamıştır. Yani hamburger kelimesinin ne domuz eti ile, ne de benzer kavramlar ile ilgisi yoktur. Üstelik bu damak tadı öz be öz Türk damak tadına da uygundur.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder